Mấy năm gần đây, tình trạng cán bộ lãnh
đạo ở nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều địa phương thao túng trong công tác cán bộ,
đề bạt, bổ nhiệm người nhà, người thân, người quen của mình vào những chức vụ
quan trọng, vị trí công tác dễ “sinh lời”, dù được biện minh là “đúng quy
trình” nhưng đã gây bức xúc trong dư luận xã hội.
Đây
là một trong những biểu hiện suy thoái nghiêm trọng về tư tưởng chính trị, đạo
đức, lối sống của cán bộ, đảng viên. Nếu không ngăn chặn được tình trạng này sẽ
tác động tiêu cực đến việc xây dựng bộ máy công quyền liêm chính, vì dân và làm
suy giảm niềm tin của nhân dân đối với Đảng và chế độ.
Lợi
dụng kẽ hở chính sách, bất chấp quy định của Đảng
Trong
số 27 biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những
biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, Nghị quyết Trung ương 4
khóa XII đã chỉ ra hai biểu hiện suy thoái của cán bộ, đảng viên liên quan đến
giải quyết mối quan hệ với người nhà, người thân. Đó là: “Tranh thủ bổ nhiệm
người thân, người quen, người nhà dù không đủ tiêu chuẩn, điều kiện giữ chức vụ
lãnh đạo, quản lý hoặc bố trí, sắp xếp vào vị trí có nhiều lợi ích” (thuộc diện
suy thoái về tư tưởng chính trị); và: “Thao túng trong công tác cán bộ; sử dụng
quyền lực được giao để phục vụ lợi ích cá nhân hoặc để người thân, người quen
lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình để trục lợi” (thuộc diện suy thoái về đạo
đức, lối sống).
Nhận
định trên đây là hoàn toàn có cơ sở. Bởi vì, chưa bao giờ những cụm từ như: “Cả
nhà làm quan”, “cả họ làm quan”, “bổ nhiệm thần tốc”, “lên chức siêu nhanh”,
“thăng chức như diều gặp gió”, “lại bổ nhiệm đúng quy trình”… liên tục xuất
hiện trên các phương tiện thông tin đại chúng như thời gian gần đây. Thậm chí,
người dân tỏ ra rất “dị ứng” với cụm từ “đúng quy trình” vì hầu hết các trường
hợp “con ông cháu cha” được bổ nhiệm đều được che giấu, biện minh bởi tấm bình
phong “đúng quy định, đúng quy trình” nhưng ẩn chứa không ít điều khuất tất,
tiêu cực.
Chỉ trong năm 2016,
theo thanh tra Bộ Nội vụ, sau khi kiểm tra, rà soát, xác minh các hồ sơ, tài
liệu liên quan đến các trường hợp theo thông tin báo chí phản ảnh, cơ quan này
đã phát hiện 58/60 cán bộ được bổ nhiệm có quan hệ ruột rà, họ hàng thân thích
với cán bộ lãnh đạo. Việc bổ nhiệm “cả nhà làm quan” xảy ra nổi cộm ở 9 địa
phương, đơn vị, bao gồm: Tỉnh Hà Giang; xã Hạ Sơn, huyện Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An;
huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên-Huế; huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắc Lắc; tỉnh Bình
Định; huyện Phong Điền, thành phố Cần Thơ; Cục Thuế tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu thuộc
Tổng cục Thuế, Bộ Tài chính; tỉnh Yên Bái; Trung tâm Pháp y thuộc Sở Y tế TP Đà
Nẵng.
Đấy là chưa kể lợi
dụng quyền hạn của mình trước khi về hưu, một số cán bộ lãnh đạo đã bổ nhiệm
hàng loạt người thân quen vào các vị trí cao hơn. Điển hình như nguyên Tổng
Thanh tra Chính phủ Trần Văn Truyền đã bổ nhiệm gần 60 cán bộ cấp vụ và tương
đương trong cơ quan này cách đây 6 năm. Hay vào dịp tháng 3-2014, ông Nguyễn
Thành Rum, nguyên Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP Hồ Chí Minh,
trong vòng hai tuần trước khi nghỉ công tác đã ký 20 quyết định bổ nhiệm cán bộ
sai nguyên tắc.
Gần đây nhất, dư luận
bất bình trước việc “bổ nhiệm thần tốc” đối với một công chức ở Sở Xây dựng
tỉnh Thanh Hóa có rất nhiều sai sót cả về quy trình, nguyên tắc và đây là một
trong những vụ việc “nổi cộm” về tình trạng thao túng, lộng hành trong công tác
cán bộ của một số cá nhân có chức, có quyền ở đây.
Tại sao lại xảy ra
tình trạng cha bổ nhiệm con, chồng bổ nhiệm vợ, chị bổ nhiệm em, bác bổ nhiệm
cháu, lãnh đạo tùy tiện bổ nhiệm người thân quen, “cánh hẩu” với mình… khiến dư
luận bức xức? Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến thực trạng này, như Nghị quyết Trung
ương 4 khóa XII đã chỉ ra, đó là: “Một số cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, trong
đó có cả cán bộ cấp cao thiếu tiên phong, gương mẫu; cơ chế kiểm soát quyền lực
chậm được hoàn thiện, còn nhiều sơ hở; đánh giá, bố trí, sử dụng cán bộ còn nể
nang, cục bộ; một số cơ chế, chính sách trong đề bạt, bổ nhiệm cán bộ chưa công
bằng”.
Đáng nói hơn, hầu hết
các trường hợp bổ nhiệm người nhà, người thân “siêu tốc” bị dư luận phanh phui
đều liên quan đến những cán bộ chủ chốt ở cơ quan, đơn vị, địa phương. Những
người này không chỉ lợi dụng các kẽ hở của chính sách pháp luật, lợi dụng quyền
lực của mình để tác động, can thiệp, chi phối, thao túng công tác cán bộ, mà
còn bất chấp các quy định của Đảng về việc giải quyết mối quan hệ với người
nhà, người thân. Tại Quy định số 47-QĐ/TW ngày 1-11-2011 của Ban Chấp hành
Trung ương khóa XI “Về những điều đảng viên không được làm”, đã quy định cán
bộ, đảng viên không được: “Can thiệp, tác động đến tổ chức, cá nhân để bản thân
hoặc người khác được bổ nhiệm, đề cử, ứng cử, đi học… trái quy định”; và: “Tạo
điều kiện hoặc có hành vi để bố, mẹ, vợ (chồng), con, anh, chị, em ruột lợi
dụng chức vụ, vị trí công tác của mình nhằm trục lợi”. Tại Quy định số
101-QĐ/TW ngày 7-6-2012 của Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa XI “Về trách nhiệm
nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp” cũng
nêu rõ: Cán bộ lãnh đạo chủ chốt “Không để cho người thân lợi dụng quyền hạn và
ảnh hưởng của mình để trục lợi”.
Cần có cơ chế đủ mạnh, xử lý nghiêm minh các trường hợp sai phạm
Tình trạng bổ nhiệm
người nhà, người thân tràn lan không chỉ là biểu hiện nổi cộm của “tư duy nhiệm
kỳ”, “lợi ích nhóm”, mà còn xuất phát từ tư tưởng phong kiến “cha truyền con
nối” vẫn tồn tại dai dẳng trong cán bộ, đảng viên. Hệ lụy gây ra là người tài,
người tốt không có cơ hội được sử dụng, đề bạt tương xứng với trình độ, năng
lực, cống hiến của họ; còn những người chưa đủ tiêu chí, chưa đạt tiêu chuẩn,
ít có đóng góp cho cộng đồng lại được “đãi ngộ” quá sớm, trên mức bình thường.
Nguy hại hơn, tình trạng này sẽ tạo thành những “ê kíp” lãnh đạo cục bộ, khép
kín, dựng lên những “cánh hẩu” bao che, dung túng khuyết điểm cho nhau, từ đó
làm méo mó các mối quan hệ trong nội bộ Đảng, chính quyền, đoàn thể và tác động
tiêu cực đến việc xây dựng bộ máy công quyền liêm chính, của dân, do dân, vì
dân.
Để góp phần xây dựng bộ
máy Đảng, chính quyền trong sạch và củng cố niềm tin của nhân dân vào chế độ,
việc cấp bách hiện nay là sau khi dư luận phản ảnh, cơ quan chức năng vào cuộc
và có kết luận rõ ràng những trường hợp bổ nhiệm người nhà, người thân sai nguyên
tắc, trái quy định, hoặc “đúng quy trình” nhưng thiếu tính thuyết phục, thì
phải kiên quyết thu hồi các quyết định bổ nhiệm, đề bạt đó. Điều nhân dân đòi
hỏi, mong muốn là phải sớm xử lý nghiêm minh, thích đáng đối với những cán bộ
lãnh đạo lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình để thao túng công tác cán bộ, bổ
nhiệm người nhà, người thân tràn lan; đồng thời cũng phải có hình thức kỷ luật
thích hợp đối với bộ phận tham mưu, thẩm định những quyết định bổ nhiệm cán bộ
chưa đủ tiêu chí, chưa đạt tiêu chuẩn, năng lực hạn chế, uy tín thấp. Chỉ có
siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong công tác tuyển dụng nhân sự, bổ nhiệm cán bộ
mới có thể làm cho bộ máy hoạt động hiệu lực, hiệu quả hơn và phục vụ nhân dân
tốt hơn.
Công tác cán bộ liên
quan đến tập thể cấp ủy, tổ chức đảng các cấp. Cấp ủy mạnh, có sức chiến đấu
cao, có tinh thần tự phê bình và phê bình nghiêm túc, thực chất và đặc biệt là
có ý thức công tâm, vô tư, liêm khiết trong việc đánh giá, sử dụng, bổ nhiệm
cán bộ sẽ góp phần ngăn ngừa được tình trạng người đứng đầu lạm dụng quyền hạn
trong việc đề bạt người nhà, người thân. Mặt khác, phải sớm nghiên cứu, hoàn
thiện và thực hiện nghiêm túc cơ chế kiểm tra, giám sát, kiểm soát việc thực
thi quyền lực của người có chức, có quyền trong việc bổ nhiệm cán bộ; đồng thời
phải phân định rõ ràng thẩm quyền, trách nhiệm của tập thể cấp ủy và mỗi cấp ủy
viên trong các quy trình giới thiệu, thẩm định, lựa chọn, đề bạt, bổ nhiệm, sử
dụng cán bộ. Kiên quyết khắc phục tình trạng khi có khuyết điểm về công tác cán
bộ thì đổ lỗi cho tập thể cấp ủy, dẫn tới tình trạng “hòa cả làng”, không ai
chịu trách nhiệm cá nhân và “gánh” hậu quả pháp lý khi có sai phạm trong việc
tuyển dụng, bổ nhiệm cán bộ.
Từ khi đảm nhiệm vai
trò người đứng đầu Chính phủ, trong vòng một năm qua, Thủ tướng Nguyễn Xuân
Phúc đã nhiều lần chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương phải kiên quyết khắc phục
tình trạng bổ nhiệm người nhà, người thân khiến dư luận bức xúc; đồng thời kiểm
điểm, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý kỷ luật cá nhân vi phạm pháp
luật và có khuyết điểm trong công tác tuyển dụng, bổ nhiệm cán bộ, công chức.
Sau khi nhấn mạnh rằng, yêu cầu công tác cán bộ phải đi tìm người tài chứ không
phải tìm người nhà, Thủ tướng cũng mong muốn phải làm sao để con em nông dân,
công nhân, người lao động có cơ hội được học tập, phấn đấu để trở thành lãnh
đạo đất nước trong tương lai. Thông điệp đó của người đứng đầu Chính phủ không
chỉ là lời thức tỉnh, cảnh báo nghiêm khắc đối với những ai đã, đang lạm dụng
quyền hạn của mình để làm sai lệch, biến tướng, thao túng công tác cán bộ; mà
còn thể hiện ý chí, cam kết chính trị của Đảng, Nhà nước ta trong việc nỗ lực
hướng tới làm lành mạnh hóa công tác cán bộ, trong sạch hóa đội ngũ cán bộ, góp
phần xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp có đủ phẩm chất, trình độ, năng lực, uy
tín, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân.
THIỆN VĂN
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét